Over biodanza/ Rolando Toro

Rolando Toro Araneda de grondlegger, initiator
Rolando Toro Araneda is de grondlegger van biodanza wat nu wordt gepraktiseerd door heel Europa, Zuid Amerika, Zuid Afrika en Japan. Hij is recentelijk genomineerd voor de Nobelprijs van de Vrede voor zijn werk met Biodanza over de afgelopen veertig jaar.
Geboren in Chili in 1924, psycholoog, medisch research, poëet, artiest, verzamelaar van Afrikaanse kunst en Antropoloog. Alles heeft op verschillende manieren bijgedragen tot de ontwikkeling van biodanza - zijn levenswerk.
Hij heeft vele academische posten bezet waaronder de stoel van expressieve Psychologie aan de katholieke universiteit van Santiago in Chili.
Hij publiceerde boeken over poëzie en psychotherapie en had tentoonstellingen van zijn schilderijen in Brazilië, Italië en Frankrijk. Hij heeft in verschillende landen geleefd waaronder Argentinië, Brazilië en Italië. Sinds 1998 is hij teruggekeerd naar zijn geboorteland Chili.
Zijn motivatie om biodanza te creeren:
Rolando schrijft dit over het oorspronkelijk ontstaan van biodanza:
"Biodanza is onopvallend verschenen in mijn leven. Het heeft langzaam kracht vergaard en de interesse van mensen gewekt, veroorzaakte verrassende veranderingen in sommige deelnemers, en bovenal creëerde het een gevoel van goddelijkheid en hoop in leven".
"Biodanza verscheen in mijn persoonlijke ervaring en al gauw ontdekte ik dat deze structuur geplaatst kon worden onder de levenswetenschappen en nog de meeste raakvlakken had met de biologie".
"Ik geloof dat er zich vele krachten in mij manifesteerden, welke mij uiteindelijk in staat stelden een creatie te formeren van Kunst, Wetenschap en Liefde".
"Ik werd paradoxaal door elkaar geschud, ervaringen die soms fantastisch en soms verschrikkelijk waren".
De tweede wereldoorlog liet ons zien dat de mensheid onbegrijpelijke niveaus van verdorvenheid kon bereiken. Gebeurtenissen zoals de Holocaust, miljoenen mensen onder een fascistisch bewind en de atoombom op Hiroshima en Nagasaki lieten ons zien hoe ver het menselijke ras kon zinken. De crises van de westerse wezens als zijnde "ziek van de beschaving".

Aan de andere kant, heb ik ervaringen geleefd gevuld met extase, in een mysterieuze en een wonderbaarlijke wereld. Ik heb kinderen. Ik heb contact gemaakt met de eerste ecologische groepen.
In het aangezicht van de afgrond, gecreëerd door menselijke contradicties, voelde ik het verlangen om het paradijs te veroveren, een gedeeld paradijs. Ik kon me geen solitaire revolutie voorstellen. Ik wilde de bron van de originele liefde vinden.
Al eeuwen spreekt men over: "liefde voor onze naasten" als de pure waarheid van het christendom. De manifestatie van menselijk gedrag, niettemin, is steeds moeilijker, meer gedissocieerd en gewelddadiger.
Muziek was de universele taal, het enige ding wat iedereen kon begrijpen in deze Babylonische wereld.
Dans was de ideale vorm in staat tot integratie van lichaam en ziel. De expressie van dans gaf alle deelnemers een gevoel van geluk, tederheid en kracht.
Ik wilde dit ook communiceren naar een groter aantal mensen. Van beide ervaringen en sensaties, ontstond mijn verlangen kleine groepen van mensen te vormen om te dansen, zingen en elkaar te ontmoeten in de muziek .
Zo werd biodanza een weg om te groeien om te delen, het heilige wonder van het leven tezamen met anderen.

Interview met Rolando Toro, vertaald door Marjolein van der Kruijff:

Claudio Naranjo heeft me ooit uitgenodigd om op zijn medisch-antropologisch centrum te komen werken. Daar heb ik met alle psychotherapeutische technieken kunnen werken die destijds in de mode waren: muziektherapie, Gestalttherapie, psychodrama, enz. Ik ben ze gaan toepassen in het psychiatrisch ziekenhuis van Santiago de Chili, maar ik zag al gelijk dat geen ervan echt doordrong tot de ziel van de geesteszieken. Ze raakten slechts oppervlakkig aan hun gedrag. Ik geloof dat er in de mens pas echt iets kan veranderen als het doorleefd wordt. Alsof er dan nieuwe visie doorbreekt…

Ik zag de mensen in het ziekenhuis: hun hoofd gebogen, gedeprimeerd, als levende doden. Ik kreeg het idee om een feest te organiseren om hen wat vreugde te brengen. Toen de patiënten op het feest kwamen, leken ze niet meer op gekken: ze hadden hun haar gekamd, zichzelf opgemaakt en gedroegen zich welgemanierd. In mijn ogen faalt de psychiatrie, omdat de arts niet in staat is om van de gek te houden. Bij mij ging het om plezier in het leven, en liefde. Daarom kan ik je zeggen dat niet ik het ben die biodanza heeft gecreëerd, maar dat het biodanza is die mij heeft gevonden. Ik heb haar niet ontdekt, ze is tevoorschijn gekomen en, omdat ik er oog voor had, heb ik haar gepakt. Het was een ontdekkingsproces, dat langzaam voortschreed. Door te observeren wilde ik een systeem creëren: om plezier in het leven te stimuleren, om de verbinding tussen geest en lichaam te verbeteren en om de band tussen mensen te versterken.

Hoewel ik een affectieve en poëtische houding naar de wereld heb, word ik wel gedreven door een grote wetenschappelijke objectiviteit. Daardoor kon ik een wetenschap bedrijven, die te maken heeft met beweging, muziek en het leven zelf. Wat is er bijvoorbeeld vanzelfsprekender dan om iemand die bang is voor andere mensen, te laten oefenen met toenadering en omhelzing? Om iemand met weinig zelfvertrouwen uit te nodigen haar naam in het midden van de kring te zingen, als een triomf?

Ik heb veel rondgekeken en meegenomen wat volgens mij goed was voor biodanza. Bijvoorbeeld heb ik van de Tai-Chi-Chuan de vloeiende beweging overgenomen. Het verstandelijke van deze methode beviel mij minder, wat mij interesseerde was dat een lichaam dat vloeiend beweegt zich laadt met emotie en communiceert met de beweging van de natuur.

Wat ik heel mooi vind van de Gestalttherapie is het concept van het ‘hier en nu’, maar om mensen in een groep aan een ander te laten zeggen wat ze goed en slecht vinden aan die ander, lijkt mij verachtelijk. ‘Constructieve kritiek’ heeft nog nooit iemand beter gemaakt, je moet de potenties van mensen stimuleren. Van Freud heb ik het belang van de kindertijd overgenomen, de rol van seksualiteit en de strijd tussen Eros en Thanatos.

Maar zijn methode interesseert me niet omdat het lichaam er geen plaats in heeft. Ook Jung zijn theorie over de archetypes lijkt me zeer waar. Het collectief onbewuste vind ik een grote ontdekking. Waar ik bij Jung niet van houd is de theorie over het zoeken naar het ‘zelf’; dat maakt van de mens een soort autocratische koning in plaats van een broeder. In een van zijn laatste boeken zei Jung dat zijn visie op de therapie en de mensheid beperkt is, omdat het lichaam er buiten is gelaten, maar dat er anderen na hem zullen komen die dit verder zullen uitwerken. En, met de bescheidenheid die mij kenmerkt, heb ik meteen gedacht dat hij zich tot mij richtte (lacht).

******************************************************
 Rolando Toro, de creator van biodanza  is 16-2-2010 overleden in zijn geboorteland, Chili. Zoals hij zelf zou zeggen danst hij vanaf nu met ons tussen de sterren. Rolando was een visionair die een manier heeft gevonden om van de wereld een betere plek te maken:

• een wereld waarin affectiviteit en liefde de as vormen waaromheen wij ons vrij kunnen ontplooien.
• een wereld zonder discriminatie waarin plaats is voor iedereen. We wensen hem een goede reis en weten dat hij met ons blijft dansen!

In eerbied en dankbaarheid voor alles wat hij ons gegeven heeft in biodanza, de dans van het Leven! Wij zullen Rolando's droom om heel de wereld te laten dansen voortzetten.